การใช้ท่อร้อยสายไฟในการติดตั้งระบบไฟฟ้า
การใช้ท่อร้อยสายไฟในการติดตั้งระบบไฟฟ้า
การใช้ท่อร้อยสายไฟ เป็นอุปกรณ์หนึ่งที่ช่วย รักษาอายุการใช้งานของสายไฟ ในบ้างโรงงานบ้างพื้นที่ ที่มีสภาพแวดล้อม เช่น ความร้อน ความชื้น ความเป็นกรด และการกัดกร่อนจากสารเคมี อาจทำให้ สายไฟเสื่อมสภาพ ก่อนเวลาสมควร ร่วมทั้งเพิ่มความปลอดภัยจากประกายไฟ หากเกิดการอาร์กขึ้น ทั้งยังใช้เป็นตัวนำในการต่อลงดิน โดยมีหลักพิจารณาและหลักปฏิบัติ ดังนี้
1) การเดินสายไฟในท่อโลหะ หนา ปานกลาง บาง สามารถฝังดินได้ โดยท่อ โลหะหนา และปานกลาง มีเกลียวที่ปายเหมือนกันสามารถใช้แทนกันได้
2) เดินสายไฟในท่อโลหะอ่อน หรือ ท่อ (Flexible Metal Conduit ) ใช้เดินสายไฟ ในที่มีการสั่นสะเทือน ไม่สามารถฟังดินได้
3) ท่อที่ใช้เดินในบริเวณที่มีของเหลว ใช้ท่อ MFLEX มีลักษณะคล้ายท่อโลหะมีเชือกคั่นระหว่างร่องมีพีวีซีห่ออีกชั้น
4) ท่ออโลหะ ท่อ พีวีซี ,พีอี ไม่ทนแสงแดดเป็นเวลานาน ไม่เหมาะดินในที่โล่ง เหมาะเดินซ่อนในผนัง พื้น เพดาน
การดัดท่อ
การดัดท่อหากเดินท่อในบริเวณที่มีความโค้ง ม่น เพื่อความสวยงามโดยใช้เครื่องมือดัดท่อ เบนเดอร์ (Bender) โดยเครื่องมือในการดัดท่อแต่ละประเภทมีดังนี้
ท่อโลหะบาง (ท่อ EMT) ใช้ EMT BENDER
ท่อโลหะหนาปานกลาง (ท่อ IMC) ใช้ IMC HICKEY
ท่อโลหะหนาใช้ Rigid Bender หรือ ที่ดัดแบบไฮดรอลิก
ทั้งนี้ในการเดินสายไฟโดยใช้ท่อร้อยสายไฟอาจ หากมีการดัด ท่อเสียรูป ย่อมส่งผลต่อการร้อยสายไฟ หาก เลือกท่อให้พอดีกับสายไฟเกินไป ในงานที่ต้องดัดท่อให้โค้ง รัศมีความโค้งโดยวัดจากจุดศูนย์การความโค้งถึงขอบ ท่อที่ดัด ต้องไม่น้อยกว่า 6 เท่า เส้นผ่านกลาง
รัศมีความโค้งของท่อขนาดต่าง ๆ
ขนาดที่ (นิ้ว) | รัศมีความโค้งต่ำสุด (นิ้ว) |
½ | 4 |
¾ | 5 |
1 | 6 |
1 | 8 |
1 | 10 |
2 | 12 |
2 | 15 |
3 | 18 |
3 | 21 |
4 | 24 |
4 | 27 |
5 | 30 |
6 | 36 |
การดัดท่อแบ่งออกเป็น 2 วิธีคือ วิธีที่ 1 ใช้เบนเดอร์ในการดัดท่อ วิธีการคือนำท่อสอดเข้ากับเบนเดอร์ วางลงบนพื้นราบใช้เท้าเหยียบเบนเดอรืและอีกข้างหนึ่งเหยียบที่ให้แน่นกับพื้น จากนั้นใช้มือดึงเบนเดอร์เข้าหาลำตัว วิธีที่ 2 ใช้แรงกด วิธีการคือตั้งเบนเดอร์ให้อยู่กับที่ นำท่อสอดเข้ากับเบนเดอร์ จากนั้นกดท่อ ลงด้านล่าง 2.1 ระยะความสูงของเบนเดอร์ดัดท่อ เบนเดอร์สำหรับดัดท่อจะมีระยะความสูง (take up ) ดังตารางที่ 5.2 ซึ่งเป็นระยะที่ท่อถูกดัดให้โค้งงอ ดังรูปที่ 5.12 ใช้เบนเดอร1/2์นิ้ว ดัดท่อ1/2 นิ้ว โค้งทำมุม 90 องศา ระยะ take up เท่ากับ 5 นิ้ว ตารางที่ 5.2 ระยะ take up ของเบนเดอร์
ขนาดเบนเดอร์ (นิ้ว) | ระยะ take up (นิ้ว) |
1/2 | 5 |
3/4 | 6 |
1 | 8 |
รูป แสดงการดัดท่อและวัดระยะ take up |
2.2 การคำนวณความยาวจากปลายท่อ เช่นต้องการดัดท่อขนาด ¾ นิ้วให้สูงจากพื้น 38 นิ้ว วิธีการคือ ใช้ระยะความสูงลบด้วยระยะ take up (6 นิ้ว) ดังนั้นหัวลูกศรบนเบนเดอร์จะตรงกับระยะ 2นิ้ว(วัดจากปลายท่อ) เมื่อดับเป็นมุม 90 องศา จะวัดระยะความยาวจากปลาย ท่อเท่ากับ 38 นิ้วพอดี ดังรูป
รูป การคำนวณความยาวของท่อ ¾ นิ้ว |
2.3 การดัดท่อรูปตัวยู (U) วิธีการคือดัดท่อที่ปลายด้านหนึ่งให้โค้งงอ 90 องศา ลำดับต่อไปวัดและทำ เครื่องหมาย(mark)บนท่อจากจุที่อยู่กับที่ (จุดX) ไปยังจุดที่ต้องดัดท่อ (จุด Y) โดยให้จุด Yตรงกับตำแหน่ง B บนเบนเดอร์ จากนั้นค่อยๆ ดัดท่อให้โค้งทำมุม 90 องศา จะได้ท่อ รูปตัวยูดังรูป
รูป แสดงการดัดท่อรูปตัวยู (U) |
2.4 การดัดคอม้า เรียกอีกอย่างว่าการทำออฟเซต (OFF SET) หมายถึง การยกระดับความสูงของท่อให้สูงขึ้นและโค้งงอเท่ากันแต่กระทำในทิศทางตรงกันข้าม วัตถุประสงค์ของ การทำ OFF SET คือ
- เพื่อต่อเข้ากับกล่องต่อสาย กล่องสวิตช์/ปลั๊ก
- เพื่อดัดท่อข้ามสิ่งกีดขวาง (ทำ OFF SET จำนวน 2 ครั้ง)
การดัดท่อคอม้าเริ่มจากการดัดท่อให้โค้งพอประมาณ เมื่อเสร็จแล้วให้ถอดเบนเดอร์ออกพลิกท่อกลับให้อยู่ ในทิศ ทางตรงกันข้าม จากนั้นจึงดัดท่ออีกครั้งหนึ่งจนกระทั่งปลายท่อทั้งสองด้านขนานกันพอดี เมื่อดัดเสร็จเรียบร้อยจะมีลักษณะ ดังรูปที่ 5.15 สำหรับการดัดท่อข้ามสิ่งกีดขวางจะต้องดัดออฟเซตจำนวน 2 ครั้ง หรือการดัด 3 ตำแหน่งลักษณะดังรูปที่ 5.16(ก) และ(ข)
รูป การดัดคอม้า (OFF SET) |
(ก) ทำออฟเซต 2 ครั้ง |
(ข) การดัด 3 ตำแหน่ง |
รูป การดัดท่อข้ามสิ่งกัดขวาง
ตัวอย่างการดัดท่อร้อยสายไฟ แบ่งออกเป็น 2 วิธี
1) ใช้เบนเดอร์ ดัดท่อ มีขั้นตอนดังนี้
1) สอดท่อเข้าเบนเดอร์
2) วางลงพื้นราบใช้เท้าเหยียบ
3) ดึงเบนเดอร์เข้าหาลำตัว
2) ใช้แรงกด
1) ตั้งเบนเดอร์ให้อยู่กับที่ 2) นำท่อสอดเข้ากับเบนเดอร์
3) กดท่อลงด้านล่าง
2.1) โดยที่ระยะความสูงของเบนเดอร์ดัดท่อ เบนเดอร์สำหรับดัดท่อจะมีระยะความสูง (take up ) ดังตารางที่แสดงดังนี้
ขนาดเบนเดอร์ (นิ้ว) | ระยะ take up (นิ้ว) |
½ | 5 |
¾ | 6 |
1 | 8 |
2.2) การคำนวณความยาวจากปลายท่อ
ความยาวปลายท่อ = ความสูงที่ต้องการ – ความสูงระยะ Take UP ของท่อ ที่ดัด
ดัดท่อขนาด ¾ สูงจากพื้น 38 นิ้ว ความยาวปลายท่อ = ระยะที่หา
ความสูงที่ต้องการ = 38 ความสูงของระยะ Take UP (ท่อ ¾ นิ้ว) ของท่อที่ต้องการดัด = ท่อ ¾ =6 นิ้ว
ความยาวปลายท่อ = 38 นิ้ว – 6นิ้ว
ความยาวปลายท่อ = 32 นิ้ว เมื่อดัดทำมุม 90 องศา
รูปประกอบการคำนวณ
3) การดัดท่อรูปตัวยู (U)
การดัดท่อให้ปลายด้านหนึ่งให้โค้งงอ 90 องศา
วัด และ ทำเครื่องหมาย จาก X ไปจุดที่ดัด Y โดยให้ Y ตรงตำแหน่ง B จากนั้นดัดท่อให้โค้ง 90 องศาโดยใช้ เบนเดอร์
อ้างอิง
http://www.drillspot.com/products/297270/gardner_bender_931b_3_4_emt_bender
http://www.ridgid.com/ASSETS/E7E53C0689554C54AA7BFF642995E3E3/500_Series_Benders_3C.jpg http://constructionmanuals.tpub.com/14026/css/14026_163.htm
http://e-learning.e-tech.ac.th/learninghtml
http://www.youtube.com/watch?v=SuNu47hzk0I
http://www.builderdepot.com/showbrand.ihtml?id=17356&catid=906 http://tradetoolsupply.com/trade-tool/KL-51212